تحصیل در بلژیک 2025
در سال 2025، بلژیک همچنان یکی از کشورهایی است که با برخورداری از نظام آموزشی پیشرفته، استانداردهای بالای زندگی، چندزبانه بودن و موقعیت ژئوپلیتیکی ممتاز در قلب اروپا، به مقصدی محبوب برای دانشجویان بینالمللی تبدیل شده است. این کشور کوچک و ثروتمند با جمعیتی حدود 11.8 میلیون نفر، به پایتختی بروکسل از سه منطقه فلاندر (هلندیزبان)، والونی (فرانسویزبان) و بروکسل (دو زبانه) تشکیل شده و با کشورهای فرانسه، هلند، آلمان و لوکزامبورگ هممرز است. در کنار زبانهای رسمی، زبان انگلیسی نیز به طور گسترده به ویژه در دانشگاهها، مراکز علمی و اداری استفاده میشود.
بلژیک از نظر شاخصهای رفاهی و ثروت، در رتبههای بالای جهانی قرار دارد و در سال 2025 نیز به عنوان یکی از امنترین، با کیفیتترین و معتبرترین کشورها برای تحصیل و اقامت موقت یا دائم شناخته میشود. دانشگاههای بلژیک مدارک تحصیلی معتبری در سطح جهانی صادر میکنند و هر ساله پذیرای هزاران دانشجوی خارجی هستند که از طریق تحصیل برای اخذ اقامت بلندمدت یا مهاجرت تخصصی اقدام میکنند.
ساختار آموزش عالی در بلژیک – 2025
تحصیلات عالی در بلژیک توسط سه نوع مؤسسه ارائه میشود:
1.دانشگاهها (Universities): ارائهدهنده آموزش تئوری، پژوهشهای پایه و کاربردی در حوزههای علوم انسانی، علوم پایه، مهندسی، پزشکی، اقتصاد و هنر.
2.کالجهای دانشگاهی (University Colleges): تمرکز بر آموزش عملی، مهارتی و حرفهای با رویکردی کاربردیتر.
3.کالجهای هنری (Schools of Arts): ارائه آموزش تخصصی در حوزههای هنرهای تجسمی، تئاتر، موسیقی، رسانه، طراحی، فناوریهای هنری و حرکات موزون.
تقویم آکادمیک:
- ترم اول: سپتامبر تا ژانویه
- ترم دوم: فوریه تا ژوئن
شرایط تحصیل در بلژیک در مقاطع مختلف:
🔹 کارشناسی (Bachelor):
- مدت زمان: ۳ سال / ۱۸۰ واحد درسی
- شرط ورود: مدرک ۱۲ ساله دبیرستان یا معادل آن
- برای ورود به رشتههایی مانند هنر، مهندسی، پزشکی و دندانپزشکی، شرکت در آزمون ورودی الزامی است.
- زبان آموزش در مقطع کارشناسی بسته به منطقه ممکن است فرانسوی، هلندی یا آلمانی باشد.
🔹 کارشناسی ارشد (Master):
- مدت زمان: ۲ سال / ۱۲۰ واحد درسی
- شرط ورود: مدرک کارشناسی معتبر و مرتبط با حداقل ۱۸۰ واحد درسی
- ثبتنام از طریق دانشگاه مقصد انجام شده و مهلت اپلای در بسیاری از موارد از فوریه تا آوریل متغیر است.
- برخی برنامهها به زبان انگلیسی نیز ارائه میشوند.
🔹 دکترا (PhD):
- مدت زمان: ۳ تا ۵ سال بسته به پروژه تحقیقاتی
- شرط ورود: مدرک کارشناسی ارشد مرتبط با حداقل ۱۲۰ واحد
- داوطلب باید ابتدا استاد راهنما (Supervisor) پیدا کرده و پس از تأیید کمیسیون، میتواند برای ثبتنام رسمی اقدام کند.
- نگارش تز و تحقیقات دکترا معمولاً به زبان انگلیسی انجام میشود، حتی اگر زبان تدریس عمومی برنامه فرانسوی یا هلندی باشد.
هزینه ثبتنام در مقطع دکتری در سال 2025 همچنان ثابت مانده و برابر با ۸۳۵ یورو برای سال اول و ۵۰ یورو برای هر سال بعدی است.
دانشجویان دکترا میتوانند برای بورسیههای تحقیقاتی، کمکهزینههای تحصیلی و فاندهای پروژهای در دانشگاه مقصد یا مؤسسات پژوهشی بلژیک اقدام کنند.
✅ نکات مهم برای متقاضیان تحصیل در بلژیک 2025:
- تحصیل در بلژیک نیازمند اثبات توانایی زبانی (معمولاً IELTS یا TOEFL برای برنامههای انگلیسیزبان) است.
- برخی دانشگاهها اپلیکیشنها را فقط از طریق سیستمهای آنلاین پذیرش میپذیرند.
- امکان کار دانشجویی پارهوقت تا 20 ساعت در هفته وجود دارد.
- فارغالتحصیلان میتوانند برای اقامت پس از تحصیل و یافتن کار اقدام کنند.
سیستم نمرهدهی و ارزیابی
نمرهدهی معمولاً بر مبنای مقیاس ۰ تا ۲۰ انجام میشود:
- نمره قبولی: ۱۰ به بالا
- نمرات ۱۵ تا ۲۰ عالی محسوب میشوند
- برخی مؤسسات ممکن است از سیستم اعتباری (ECTS) نیز استفاده کنند.
محدودیتهای سنی و شرایط ورود به مقاطع تحصیلی در بلژیک
برای ورود به مقطع کارشناسی در بلژیک، داشتن مدرک دیپلم 12 ساله الزامی است و محدودیت سنی خاصی برای دانشجویان بینالمللی در نظر گرفته نمیشود، هرچند سنین بین 18 تا 25 سال رایجتر است. برای کارشناسی ارشد ارائه مدرک لیسانس مرتبط (حداقل 180 واحد) و برای دکتری داشتن مدرک ارشد معتبر الزامی است. سن بالا بهتنهایی مانع پذیرش نیست، اما برای برخی بورسیهها یا ویزاها ممکن است سن زیر 35 سال امتیاز محسوب شود. همچنین، تسلط به زبان تدریس (فرانسوی، هلندی یا انگلیسی) برای ورود به همه مقاطع ضروری است.
مدارک موردنیاز برای مهاجرت تحصیلی به کشور بلژیک
- گذرنامه معتبر
- مدرک تحصیلی قبلی + ریزنمرات
- مدرک زبان
- نامه پذیرش از دانشگاه
- رزومه تحصیلی (CV)
- انگیزهنامه (Letter of Motivation)
- توصیهنامه
- گواهی سلامت پزشکی
- گواهی عدم سوءپیشینه
- اثبات تمکن مالی
- بیمه درمانی
- عکس پرسنلی
- فرم درخواست ویزای تحصیلی
- پرداخت هزینه ویزا
تحصیل در بلژیک به زبان انگلیسی
با توجه به چندزبانه بودن بلژیک و حضور نهادهای اتحادیه اروپا در این کشور، اکثر مردم با زبان انگلیسی آشنایی دارند. بسیاری از دانشگاههای بلژیک دورهها و رشتههایی را بهصورت کامل یا جزئی به زبان انگلیسی ارائه میدهند، بهویژه در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری. برای تحصیل در این برنامهها، ارائه مدرک معتبر زبان انگلیسی مانند آیلتس یا تافل ضروری است. حداقل نمره مورد قبول بسته به دانشگاه و رشته متفاوت است، اما معمولاً برای مقطع کارشناسی آیلتس ۶ و برای مقاطع بالاتر آیلتس ۶.۵ یا بالاتر مورد نیاز است. با این شرایط، امکان تحصیل در بلژیک به زبان انگلیسی برای دانشجویان بینالمللی فراهم است.
تحصیل در بلژیک به زبان فرانسه
زبان فرانسه همچنان یکی از رایجترین زبانهای تدریس در دانشگاههای بلژیک بهویژه در منطقه والونی و بخش فرانسویزبان بروکسل است. بخش قابلتوجهی از رشتهها و برنامههای کارشناسی در این مناطق به زبان فرانسه ارائه میشوند. برای متقاضیانی که قصد تحصیل به زبان فرانسه دارند، داشتن سطح زبانی مناسب (معمولاً B1 یا B2 طبق چارچوب CEFR) الزامی است.
ارائه مدرک معتبر زبان فرانسه مانند DELF، DALF یا TCF در زمان درخواست پذیرش، بسته به دانشگاه و رشته انتخابی ضروری خواهد بود. در برخی از برنامهها، آزمون زبان داخلی نیز برگزار میشود یا شرط پذیرش مشروط برای تکمیل دوره زبان پیش از شروع دوره اصلی در نظر گرفته میشود. تسلط به زبان فرانسه نهتنها در فرآیند آموزشی بلکه در تعاملات روزمره و یافتن فرصتهای کارآموزی نیز نقش مهمی دارد.
تحصیل در بلژیک به زبان هلندی
در مناطق فلاندر و بخش هلندیزبان بروکسل، بسیاری از دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی بلژیک دورههای تحصیلی را به زبان هلندی ارائه میدهند. برای تحصیل در این برنامهها، تسلط به زبان هلندی و ارائه مدرک معتبر زبان مانند NT2-II ضروری است. دانشگاههایی مانند دانشگاه خنت و دانشگاه کاتولیک لوون از جمله مؤسسات برجستهای هستند که دورههایی به زبان هلندی برگزار میکنند. تحصیل به زبان هلندی میتواند فرصتهای شغلی بیشتری در بازار کار محلی پس از فارغالتحصیلی فراهم کند.
تحصیل در بلژیک بدون مدرک زبان
برای تحصیل در دانشگاههای بلژیک، ارائه مدرک زبان معتبر مانند آیلتس یا تافل برای دورههای انگلیسیزبان و مدارک معادل برای دورههای فرانسوی یا هلندیزبان، الزامی است. برخی دانشگاهها ممکن است بهجای مدرک زبان، آزمونهای آنلاین یا مصاحبههای تصویری را بپذیرند، اما داشتن مدرک زبان معتبر شانس پذیرش و ویزای تحصیلی را افزایش میدهد. در مواردی، امکان پذیرش مشروط وجود دارد که دانشجو باید پیش از شروع دوره اصلی، در کلاسهای زبان شرکت کرده و سطح زبانی مورد نیاز را کسب کند. با این حال، ارائه مدرک زبان معتبر معمولاً فرآیند پذیرش و ویزا را تسهیل میکند.
هزینه تحصیل در بلژیک
هزینه تحصیل:
- دانشگاههای دولتی: شهریه سالانه بین ۱٬۰۰۰ تا ۸٬۰۰۰ یورو متغیر است، بسته به مقطع تحصیلی و رشته انتخابی.
- دانشگاههای خصوصی: شهریهها معمولاً بالاتر بوده و میتواند تا ۱۲٬۰۰۰ یورو یا بیشتر در سال برسد.
هزینه زندگی:
- هزینههای ماهانه زندگی دانشجویی، شامل مسکن، خوراک، حملونقل و سایر ضروریات، بهطور متوسط بین ۷۰۰ تا ۱٬۱۰۰ یورو برآورد میشود.
کار دانشجویی:
- دانشجویان بینالمللی مجاز به ۲۰ ساعت کار در هفته هستند که میتواند بخشی از هزینههای زندگی را پوشش دهد.
بورسیهها و کمکهزینهها:
- مؤسسات آموزشی و نهادهای بینالمللی برنامههای بورسیه و تخفیف در شهریه ارائه میدهند. پذیرش در این برنامهها رقابتی است و نیاز به ارائه مدارک و شایستگیهای مورد نظر دارد.
دانشگاه های بلژیک
بر اساس آخرین رتبهبندی اعلامشده توسط مؤسسه QS برای سال ۲۰۲۵، چندین دانشگاه بلژیک در میان ۶۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار گرفتهاند. در جدول زیر، نام این دانشگاهها همراه با رتبه جهانی آنها آورده شده است:
نام دانشگاه | رتبه جهانی QS ۲۰۲۵ |
دانشگاه کاتولیک لوون (KU Leuven) | ۶۳ |
دانشگاه خنت (Ghent University) | ۱۲۵ |
دانشگاه کاتولیک لوون (Université Catholique de Louvain) | ۱۵۳ |
دانشگاه وریج بروکسل (Vrije Universiteit Brussel - VUB) | ۱۸۲ |
دانشگاه آزاد بروکسل (Université Libre de Bruxelles - ULB) | ۲۰۵ |
دانشگاه آنتورپ (University of Antwerp) | ۲۱۰ |
دانشگاه لیژ (University of Liège) | ۳۱۹ |
تحصیل مهندسی در بلژیک
بلژیک، با وجود وسعت کم، جایگاه ویژهای در صنعت جهانی دارد که نتیجه تعامل مؤثر بین بخشهای علمی و صنعتی است. دانشگاههای این کشور با بهرهگیری از مراکز تحقیقاتی پیشرفته و مؤسسات علمی مجهز، نقش مهمی در توسعه فناوری ایفا میکنند. تحصیل در رشتههای مهندسی در بلژیک فرصتی مناسب برای دانشجویان علاقهمند به فناوری فراهم میکند تا از این امکانات بهرهبرداری کرده و در پروژههای نوآورانه مشارکت داشته باشند. دانشگاههایی مانند دانشگاه خنت، دانشگاه کاتولیک لوون و دانشگاه آزاد بروکسل از جمله مؤسسات برجستهای هستند که برنامههای مهندسی با کیفیت بالا ارائه میدهند.
تحصیل هنر در بلژیک
بلژیک، با تاریخ غنی هنری و معماری برجسته، در سال ۲۰۲۵ نیز به عنوان مرکزی مهم برای آموزش هنر در اروپا شناخته میشود. مؤسسات آموزشی هنری در این کشور، دورههای متنوعی در زمینههای هنرهای تجسمی، موسیقی، تئاتر و طراحی ارائه میدهند. برای ورود به این کالجها، متقاضیان باید شرایط زیر را احراز نمایند:
- مدرک تحصیلی مرتبط: ارائه دیپلم دبیرستان یا معادل آن برای ورود به مقطع کارشناسی، و مدرک لیسانس مرتبط برای مقاطع بالاتر.
- نمونه کار (پورتفولیو): تهیه و ارائه نمونههایی از آثار هنری قبلی که نشاندهنده تواناییها و خلاقیت فرد باشد.
- آزمون ورودی یا مصاحبه: برخی از کالجها ممکن است آزمونهای عملی یا مصاحبههایی برای ارزیابی مهارتها و دانش هنری متقاضی برگزار کنند.
- مدرک زبان: با توجه به زبان تدریس (فرانسوی، هلندی یا انگلیسی)، ارائه مدرک معتبر زبان در سطح B1 یا B2 ضروری است.
با فراهمآوردن این شرایط و ارائه رزومه قوی، علاقهمندان میتوانند در کالجهای هنری بلژیک پذیرش گرفته و از امکانات آموزشی پیشرفته این کشور بهرهمند شوند.
دانشگاه های مورد تایید وزارت علوم در بلژیک
همه ساله وزارت علوم کشورمان لیستی از دانشگاه های مورد تایید خود در کلیه کشورهای دنیا را در سایت خود این وزارتخانه ارائه می دهد که فقط مدرک تحصیلی اخذ شده از این دانشگاه ها برای ورودی های سال جدید در ایران قابلیت ارزشیابی را خواهد داشت. بر این اساس دانشگاه های مورد تایید وزارت علوم در بلژیک، در سال تحصیلی 2025 2026 عبارتند از:
دانشگاه های مورد تایید وزارت علوم در بلژیک – گروه الف (ممتاز)
- Ghent University
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
- Université Catholique de Louvain
- Universite libre de Bruxelles
- University of Antwerp
- University of Liege
- Vrije Universiteit Brussel
دانشگاه های مورد تایید وزارت علوم در بلژیک – گروه ب (خوب)
دانشگاه های مورد تایید وزارت علوم در بلژیک – گروه ج (متوسط)
تحصیل داروسازی، پزشکی و دندانپزشکی در بلژیک
در سال ۲۰۲۵، بلژیک با سیستم آموزشی پیشرفته و امکانات بهروز، مقصدی جذاب برای علاقهمندان به تحصیل در رشتههای پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی است. شرایط و ساختار تحصیل در این رشتهها به شرح زیر است:
شرایط عمومی پذیرش:
مدرک تحصیلی: ارائه گواهی اتمام تحصیلات ۱۲ ساله یا معادل آن، همراه با ریزنمرات معتبر.
مهارت زبانی: با توجه به زبان تدریس (هلندی، فرانسوی یا انگلیسی)، ارائه مدرک زبان معتبر در سطح B2 الزامی است. برای مثال، آزمون آیلتس با نمره ۵.۵ الی ۶.۵ برای زبان انگلیسی مورد قبول است.
آزمون ورودی: قبولی در آزمون ورودی مرتبط با هر رشته ضروری است. این آزمونها معمولاً در ماه جولای برگزار میشوند و بسته به دانشگاه و منطقه، به زبان هلندی یا فرانسوی هستند.
ساختار تحصیل در رشتههای پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی:
1.پزشکی:
- کارشناسی پزشکی (۳ سال): این دوره شامل ۱۸۰ واحد درسی است و دروسی مانند زیستشناسی مولکولی، آناتومی، فیزیولوژی، ژنتیک، ایمونولوژی و میکروبیولوژی تدریس میشود.
- کارشناسی ارشد پزشکی (۳ سال): تمرکز این دوره بر آموزش مهارتهای بالینی و درمان بیماریهاست. دانشجویان در بیمارستانهای آموزشی دورههای عملی را میگذرانند و در پایان، دوره کارآموزی را تکمیل میکنند.
- تخصص پزشکی: برای اخذ تخصص، شرکت در دورههای کارشناسی ارشد پیشرفته با گذراندن ۱۲۰ الی ۱۸۰ واحد درسی الزامی است.
2.دندانپزشکی:
- کارشناسی دندانپزشکی (۳ سال): در این دوره، دروس پایهای مانند آناتومی، فیزیولوژی و بیوشیمی تدریس میشود و دانشجویان با ساختار و عملکرد دهان و دندان آشنا میشوند.
- کارشناسی ارشد دندانپزشکی (۲ سال): تمرکز بر آموزشهای بالینی در زمینههای مراقبت از دندان، ارتودنسی، بیماریهای لثه و پروتز دندان است. دانشجویان دورههای کارآموزی را در بخشهای مرتبط میگذرانند و پایاننامه ارائه میدهند.
3.داروسازی:
- کارشناسی علوم دارویی (۳ سال): دانشجویان با ساختارهای شیمیایی، توسعه، تولید و کاربرد داروها آشنا میشوند.
- کارشناسی ارشد داروسازی (۲ سال): دانشجویان میتوانند در گرایشهای مراقبت دارویی یا توسعه دارو تخصص یابند.
هزینههای تحصیل:
- دانشگاههای دولتی: شهریه سالانه برای دانشجویان بینالمللی بسته به رشته و دانشگاه، بین ۱٬۰۰۰ تا ۴٬۰۰۰ یورو متغیر است.
- دانشگاههای خصوصی: شهریهها ممکن است بالاتر باشد.
نکات مهم:
- محدودیت سنی: برای برخی رشتهها مانند دندانپزشکی، حداکثر سن پذیرش ممکن است ۲۳ سال باشد.
- زبان تدریس: اکثر برنامهها به زبانهای هلندی یا فرانسوی ارائه میشوند. تسلط به زبان تدریس و ارائه مدرک معتبر زبان ضروری است.
دانشگاه های مورد تایید وزارت بهداشت در بلژیک
با توجه به لیست دانشگاه های مورد تایید وزارت بهداشت در بلژیک، برای تحصیل داروسازی، پزشکی و دندانپزشکی در بلژیک می توان از یکی از دانشگا های زیر اقدام نمود.
نام فارسی دانشگاه | نام اصلی دانشگاه |
دانشگاه کی یو لوون | KU Leuven |
دانشگاه گنت | Ghent University |
دانشگاه کاتولیک لوون | Université catholique de Louvain (UCLouvain) |
دانشگاه آزاد بروکسل | Université libre de Bruxelles |
دانشگاه وریج بروکسل (VUB) | Vrije Universiteit Brussel (VUB) |
دانشگاه آنتورپ | University of Antwerp |
دانشگاه هاسلت | Hasselt University |
دانشگاه لیژ | Université de Liège |