پیمان بولونیا که در اصطلاح انگلیسی به Bologna Process به معنای فرآیند بولونیا شهرت دارد، به معاهده ای گفته می شود که نتیجه آن تعیین استاندارد های مشترک در میان کشورهای اروپایی در زمینه آموزش عالی بوده است. در نتیجه امضای این پیمان میان کشورهای اروپایی، مدارک تحصیلی ارائه شده در دانشگاههای هر یک از کشورهای عضو، در سایر کشورها نیز دارای اعتبار و ارزش شمرده می شود و حتی در رشته های علوم پزشکی نیز فارغ التحصیلان دانشگاه های هر یک از این کشورها برای کار در سایر کشورهای عضو، نیاز به معادل سازی مدارک تحصیلی خود نخواهند داشت.
فرآیند بولونیا چیست؟
پیش از اشاره به مفاد و کشورهای عضو این معاهده، لازم است از پایه به پاسخ این سوال بپردازیم که فرآیند بولونیا چیست؟ همان طور که ذکر شد، پیمان بولونیا که در اصطلاح به فرآیند بولونیا شهرت دارد، در سال 1999 توسط وزرای آموزش عالی 29 کشور اروپایی در شهر بولونیا و به طور دقیق تر در دانشگاه بولونیا ایتالیا امضا شد. این توافق پس از جلسات فراوان در زمینه بالا بردن کیفیت مدارک تحصیلی دانشگاه های کشورهای اروپایی عضو و تعیین استانداردهای آموزشی مشترک حاصل شد و باعث ایجاد منطقه آموزش عالی اروپا تحت کنوانسیون پذیرش لیسبون شد. البته امروزه تعداد کشورهای عضو پیمان بولونیا دیگر 29 مورد نیست و در طول این سال ها تعداد کشورهای عضو معاهده بولونیا به 48 مورد افزایش یافته است.
بر اساس مفاد پیمان بولونیا، مدت زمان آموزش در مدارس 11 سال می باشد که پیش از این در برخی از کشورهای اروپایی این دوره ۱۰ ساله بود. دوره آموزشی دانشگاهی بر اساس استاندارد مشترک کشورهای عضو معاهده بولونیا، به سه دوره دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تقسیم بندی می شود. بر این اساس، طول دوره کارشناسی حداقل باید سه سال باشد و دانشجویان باید در این دوره حدود ۱۸۰ واحد درسی را البته بسته به رشته تحصیلی خود بگذرانند. دوره های کارشناسی ارشد در کلیه کشورهای عضو معاهده بولونیا، شامل 4 ترم تحصیلی است و دانشجویان باید در این دوره ها حدود ۱۲۰ واحد درسی را بگذرانند. دوره دکترا در کشورهای عضو پیمان بولونیا نیز بسته به رشته تحصیلی می تواند مدت زمان متفاوتی داشته باشد، اما به طور میانگین حدود ۴ سال باید برای این دوره ها زمان در نظر گرفته شود.
کشورهای عضو معاهده بولونیا
در جدول زیر لیست کشورهای عضو معاهده بولونیا با سال پیوستن آنها به این پیمان ذکر شده است:
نام کشورهای عضو معاهده بولونیا: | سال پیوستن کشور به پیمان بولونیا: | عضویت در اتحادیه اروپا: | عضویت در منطقه منطقه اقتصادی اروپا: |
آلبانی | 2003 | خیر | خیر |
آندورا | 2003 | خیر | خیر |
ارمنستان | 2005 | خیر | خیر |
اتریش | 1999 | بله | بله |
آذربایجان | 2005 | خیر | خیر |
بلاروس | 2015 | خیر | خیر |
بوسنی و هرزگوین | 2003 | خیر | خیر |
بلغارستان | 1999 | خیر | بله |
کرواسی | 2001 | بله | بله |
قبرس | 2001 | بله | بله |
جمهوری چک | 1999 | بله | بله |
دانمارک | 1999 | بله | بله |
استونی | 1999 | بله | بله |
فنلاند | 1999 | بله | بله |
فرانسه | 1999 | بله | بله |
گرجستان | 2005 | خیر | خیر |
آلمان | 1999 | بله | بله |
یونان | 1999 | بله | بله |
مجارستان | 1999 | بله | بله |
ایسلند | 1999 | خیر | بله |
ایرلند | 1999 | بله | بله |
ایتالیا | 1999 | بله | بله |
قزاقستان | 2010 | خیر | خیر |
لتونی | 1999 | بله | بله |
لیتوانی | 1999 | بله | بله |
لیختن اشتاین | 1999 | خیر | بله |
لوکزامبورگ | 1999 | بله | بله |
مقدونیه شمالی | 2003 | خیر | خیر |
مالتا | 1999 | بله | بله |
مولداوی | 2005 | خیر | خیر |
مونته نگرو | 2007 | خیر | خیر |
هلند | 1999 | بله | بله |
نروژ | 1999 | خیر | بله |
لهستان | 1999 | بله | بله |
پرتغال | 1999 | بله | بله |
رومانی | 1999 | بله | بله |
روسیه | 2003 | خیر | خیر |
صربستان | 2003 | خیر | خیر |
اسلواکی | 1999 | بله | بله |
اسلوونی | 1999 | بله | بله |
اسپانیا | 1999 | بله | بله |
سوئد | 1999 | بله | بله |
سوئیس | 1999 | خیر | خیر (اما وابسته به اتحادیه تجارت آزاد اروپا است) |
ترکیه | 2001 | خیر | خیر |
اوکراین | 2005 | خیر | خیر |
انگلستان | 1999 | خیر (پس از برگزیت) | بله |
واتیکان | 2003 | خیر | خیر |
از این رو دانشجویان ایرانی که قصد دارند پس از دوره تحصیل خود در خارج از کشور، در یک کشور اروپایی مشغول به کار شوند، تحصیل در هر یک از این کشورها برایشان گزینه مناسبیست. زیرا بعنوان مثال یک دانشجوی ایرانی پس از گذراندن دوره تحصیل در اسلواکی، روسیه، اسلوونی و سایر کشورهای عضو فرآیند بولونیا، می تواند ویزای کار هر یک از کشورهای عضو پیمان بولونیا از جمله کشورهای پیشرفته ای همچون آلمان و اتریش را نیز دریافت نماید. تنها کافیست این فرد زبان کشوری که قصد کار در آن را دارد را آموخته و مدرک زبان معتبر آن کشور را اخذ نماید تا به وی مجوز کار اعطا شود. علاوه بر این فارغ التحصیلان دانشگاه های هر یک از این کشورها برای ادامه تحصیل در سایر کشورهای عضو معاهده بولونیا نیز مشکلی در زمینه تطبیق مدارک نخواهند داشت.
می دانیم که در زمینه رشته های علوم پزشکی، در تمامی کشورهای دنیا سخت گیری فراوانی برای اعطای مجوز کار به تحصیل کردگان دانشگاه های سایر کشورها صورت می گیرد. زیرا این رشته ها به علت اینکه مستقیما با جان و سلامت انسان ها در ارتباطند، رشته هایی حساس به حساب می آیند و نظام سلامت کشور ها برای اعطای مجوز کار به فارغ التحصیلان آن ها به هیچ وجه ریسک نمی کنند. اما بر اساس پیمان بلونیا و با تدوین استانداردهای آموزشی مشترک در میان کلیه کشورهای عضو، فارغ التحصیلان دوره های تحصیل رشته های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، پرستاری و سایر رشته های پیراپزشکی از دانشگاه های هر یک از کشورهای عضو، می توانند بدون طی کردن فرایند معادل سازی مدارک، در سایر کشورهای عضو این معاهده و در نظام سلامت آن ها مشغول به کار شوند. زیرا استاندارد آموزش رشته های علوم پزشکی بر اساس فرآیند بولونیا در کلیه کشورهای عضو، یکسان است و نظام سلامت این کشورها می توانند از صلاحیت علمی فارغ التحصیلان دانشگاه های سایر این کشورها اطمینان حاصل نماید. به عنوان مثال فردی که به تحصیل پزشکی در روسیه پرداخته باشد، برای کار در نظام سلامت کشورهایی همچون آلمان و اتریش نیاز به معادل سازی مدارک نداشته و فقط باید برای اخذ مجوز کار در سیستم بهداشت و درمان این کشورها، مدرک زبان آلمانی در سطح بالا ارائه نماید. زیرا برای کار در نظام سلامت هر کشوری حتماً به تسلط بالا به زبان رسمی همان کشور نیاز است.
در پایان لازم به ذکر است جهت دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه اخذ پذیرش تحصیلی و ویزا و مسائل مربوط به تحصیل رشته های مختلف در دانشگاه های کشورهای مختلف، به ویژه کشورهای اروپایی و تعیین وقت مشاوره می توانید با شماره موسسه مهاجرتی پرگاس پارس در ساعات اداری تماس حاصل فرموده یا فرم مشاوره را تکمیل فرمایید:
021-88662180
فرم مشاوره
