info@pergasvisa.com
موسسه حقوقی بین المللی پرگاس پارس

موسسه حقوقی بین المللی پرگاس پارس

شماره ثبت 44497

ویزای استارت آپ ترکیه

در سال های گذشته بسیاری از کارآفرینان صاحب ایده در سراسر دنیا به کشورهای پیشرفته تر و با اکوسیستم کسب و کار نقل مکان کرده تا کسب و کار خود را در آن کشورها به علل مختلف راه اندازی نمایند. مناسب بودن اکوسیستم کسب و کار و شرایط راه اندازی کار در برخی کشورها خود یکی از اصلی ترین جذابیت ها برای کارآفرینان صاحب ایده است که بتوانند کسب و کار خود را در آن کشورها راه‌ اندازی نمایند. اما کشورهای پیشرفته و یا برخی از کشورهای در حال توسعه به مانند ترکیه، در حال بهبود اکوسیستم کسب و کار خود هستند و سعی دارند شرایط را به حدی جذاب کنند که کسب و کارهای استارتاپی که اغلب نیازهای بشر را با هزینه و صرف انرژی کمتر و سرعت بیشتر مرتفع می نمایند، در این کشورها راه اندازی شوند. طبیعیست که وجود کسب و کارهای مبتنی بر تکنولوژی های نوین به ویژه فناوری اطلاعات در هر کشوری از شاخصه های پیشرفت و توسعه در آن کشور می تواند محسوب گردد. به همین علت اکثر این کشورها برنامه مهاجرتی به نام ویزای استارتاپ را راه اندازی نموده اند که از این طریق به کارآفرینان صاحب ایده اقامت کشور خود را ارائه نمایند تا این افراد بدون دغدغه بتوانند در این کشورها ساکن شده و کسب و کار خود را راه اندازی نمایند. ترکیه همسایه غربی کشورمان نیز که در دهه گذشته مسیر توسعه را با سرعت بسیار بالایی طی نموده است، چند سالی است به ویژه از سال ۲۰۱۷ به بعد توجهی ویژه به جذب کارآفرینان استارتاپی مبذول داشته و سعی کرده با اعطای ویزای استارت آپ ترکیه به افراد صاحب ایده؛ شرایط اقامتی مناسب نیز برای آنان فراهم نمایند.



ویزای استارت آپ ترکیه 2025

در سال های اخیر این کشور علاوه بر ارائه ویزای استارت آپ ترکیه، با اعطای مشوق‌های مالیاتی متعددی که برای کارآفرینان استارتاپی در نظر گرفته است، موجب شده بسیاری از کارآفرینان برای انتخاب این کشور به فکر فرو روند. شاهد این موضوع آمار سال ۲۰۱۷ است که در بین کلیه کشورهای قاره اروپا در این سال بیشترین ثبت شرکت های استارتاپی به ترکیه تعلق یافته و حتی کشورهای پیشرفته ای چون فرانسه و انگلیس پس از ترکیه در رده های بعدی قرار گرفتند. البته طبیعیست ویزای استارتاپ فرانسه که در نهایت به اخذ اقامت اتحادیه اروپا منجر می شود مزیت های فراوان خاص خود را دارد و ویزای استارتاپ انگلستان نیز در نهایت به اقامت دائم این کشور پیشرفته منجر خواهد شد و ارزش بالایی دارد.

 

وضعیت اقتصادی ترکیه برای راه اندازی استارتاپ

وضعیت اقتصادی ترکیه برای راه‌اندازی استارتاپ به دلیل رشد پایدار اکوسیستم فناوری، حمایت‌های دولتی و افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی، بهبود یافته است. استانبول به‌عنوان قطب اصلی استارتاپ‌های ترکیه، فرصت‌های زیادی را در حوزه‌های فناوری مالی (FinTech)، تجارت الکترونیک، بازی‌سازی، حمل‌ونقل هوشمند و هوش مصنوعی فراهم کرده است. دولت ترکیه با ارائه تسهیلات مالیاتی، تأمین بودجه از طریق صندوق‌های نوآوری و پارک‌های فناوری، زمینه‌ای مناسب برای رشد استارتاپ‌ها ایجاد کرده است. با افزایش دسترسی به سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی و نیروی کار متخصص جوان، ترکیه به یکی از مقاصد جذاب برای کارآفرینان و استارتاپ‌های نوآورانه تبدیل شده است.

 

وضعیت استارتاپ در ترکیه در سال 2025 در یک نگاه

شاخص

توضیحات

تعداد استارتاپ‌ها

ترکیه در سال ۲۰۲۵ دارای ۵ شهر استارتاپی در بین ۱۰۰۰ شهر برتر جهان است که نشان‌دهنده رشد و توسعه اکوسیستم استارتاپی در این کشور می‌باشد.

حجم سرمایه‌گذاری

در نیمه اول سال ۲۰۲۱، سرمایه‌گذاری‌های استارتاپی در ترکیه به بیش از ۱ میلیارد دلار رسید که نشان‌دهنده افزایش چشمگیر سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه است.

صنایع پیشرو

صنایع تجارت الکترونیک، بازی‌های ویدئویی، و برنامه‌های تحویل مواد غذایی بیشترین جذب سرمایه‌گذاری را در اکوسیستم استارتاپی ترکیه داشته‌اند.

شهرهای برتر استارتاپی

استانبول به‌عنوان مرکز اصلی استارتاپ‌های ترکیه شناخته می‌شود و در سال ۲۰۲۲ در رتبه ششم بهترین شهرها برای سرمایه‌گذاری در مراحل اولیه قرار گرفت.

حمایت‌های دولتی

دولت ترکیه از طریق برنامه‌های حمایتی متنوع، منابع مالی و زیرساختی مورد نیاز استارتاپ‌ها را تأمین می‌کند و فرصت‌های همکاری با مراکز علمی و تحقیقاتی را نیز فراهم می‌نماید.

چشم‌انداز آینده

با توجه به رشد سریع استارتاپ‌های فناوری در ترکیه، پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۵، بسیاری از شرکت‌های با ارزش این کشور از میان استارتاپ‌های فناوری باشند.

 

مقایسه سرمایه گذاری و ویزای استارتاپ ترکیه

سرمایه‌گذاری و ویزای استارتاپ ترکیه دو مسیر اصلی برای کارآفرینان خارجی محسوب می‌شوند که هرکدام شرایط خاص خود را دارند. سرمایه‌گذاری مستقیم نیازمند حداقل سرمایه مشخص، ثبت شرکت و ایجاد اشتغال در ترکیه است و منجر به دریافت اقامت سرمایه‌گذاری و در برخی موارد شهروندی ترکیه می‌شود. در مقابل، ویزای استارتاپ ترکیه برای کارآفرینان نوآور صادر شده و شامل حمایت‌های دولتی، امکان ورود به پارک‌های فناوری و دریافت معافیت‌های مالیاتی است، اما نیاز به ارائه طرح تجاری نوآورانه و دریافت تأییدیه از مراکز نوآوری ترکیه دارد. هر دو مسیر در نهایت می‌توانند به اقامت بلندمدت و دریافت پاسپورت ترکیه منجر شوند، اما سرمایه‌گذاری سنتی بیشتر به افراد با توانایی مالی بالا و ویزای استارتاپ به کارآفرینان با ایده‌های نوآورانه و پتانسیل رشد بالا توصیه می‌شود.

 

مزایای اخذ ویزای استارتاپ ترکیه

اول از همه باید در نظر داشت که افرادی که مشتاق اخد ویزای استارت آپ ترکیه هستند، کارآفرین به شمار می روند و برای کارآفرینان رسیدن به سود و درآمد در کسب و کارشان یک موضوع بسیار مهم و اساسی محسوب می گردد. از این رو به دنبال یک اکوسیستم کسب و کاری می گردند که در آن بروکراسی اداری زیاد و مانع کار آنان نبوده و بتوانند در آن در سریع ترین زمان ممکن به سود دهی برسند. باید در نظر داشت که کشور ترکیه در سال‌های گذشته با تصویب قوانین تسهیل کننده کسب و کار توانسته برای کارآفرین صاحب ایده یک مقصد مناسب برای راه اندازی کسب و کار و سرمایه گذاری به حساب آید.

به طور معمول برای ویزای اقامت از طریق سرمایه گذاری در ثبت شرکت در اکثر کشورها از جمله ترکیه یک حداقلی از سرمایه گذاری تعیین می ‌گردد که به منظور اخذ ویزای استارتاپ معمولاً این سرمایه‌ گذاری کمتر می باشد و این از اصلی ترین مزایای اخذ ویزای استارتاپ ترکیه می باشد. همچنین به متقاضیان ویزای استارت آپ ترکیه این امکان داده می ‌شود که یک سرمایه گذار بومی در کشور ترکیه را به عنوان شریک و سرمایه ‌گذار در کسب و کارشان بهره گیرند و از وی در راه اندازی و توسعه بیزنس استفاده کنند و لازم نباشد تمام سرمایه راه اندازی کسب و کار را خودشان تامین نماید. در نهایت بعد از چند سال کسب و کار موفق در این کشور و تمدید های دو ساله ویزا، در صورت پرداخت مالیات به دولت ترکیه، اقامت دائم به این افراد و خانواده هایشان اعطا می ‌گردد. در همین حین نیز می‌ توانند همسر و فرزندان خود را به کشور ترکیه آورده و همچنین فرصت تحصیل در ترکیه را نیز برای فرزندانشان بدست آورند که با توجه به ارزش و اعتبار بالای دانشگاههای ترکیه و رتبه های بین المللی بسیار عالی آنها، این یک فرصت استثنایی به شمار می رود.

 

شرایط اخذ اقامت کارآفرینی ترکیه

جدید ترین شرایط اخذ اقامت کارآفرینی ترکیه به مانند ویزای استارت آپ فرانسه، ویزای استارت آپ فنلاند، انگلیس، استرالیا، کانادا، و ...  این است که متقاضی باید بتواند یک طرح توجیهی کارآفرینی یا بیزنس پلن قانع کننده ارائه نمایند که اداره مهاجرت و همچنین کارشناس بازرگانی این کشور را قانع نماید که کسب و کاری که در کشور ترکیه تاسیس می شود، کسب و کاری سالم و دارای منفعت برای اقتصاد این کشور می باشد و همچنین می تواند در این کشور به سرعت رشد نموده و ارزش افزوده و سود به دست آورد و در عین حال به تولید شغل در این کشور کمک کند. این موضوع دو منفعت برای کشور ترکیه خواهد داشت. اولاً با ایجاد شغل به بهبود شرایط بازار کار ترکیه کمک می ‌نماید، دوماً این شرکت ها پس از به سود رسیدن می توانند به دولت ترکیه مالیات پرداخت نمایند و درآمدهای مالیاتی این کشور نیز توسعه می یابد.

مسئله مهم در این راه نوشتن بیزینس پلن یا طرح توجیهی کسب و کار است که بسیار مقوله مهمی است. اکثر کارآفرینان صاحب ایده با اینکه در زمینه کاری خود بسیار مسلط هستند اما توانایی کافی در زمینه نوشتن طرح توجیهی کسب و کار را ندارند، زیرا این کار تخصصی باید توسط یک تیم متشکل از کارشناسان مدیریت و کسب و کار، متخصصان مهندسی و رشته مربوطه، و همچنین متخصصان مسلط به قوانین مهاجرتی صورت گیرد تا برای کشور مورد نظر از جمله ترکیه کننده قانع کننده به حساب آید. موسسه مهاجرتی پرگاس پارس با سالها تجربه موفق در زمینه نگارش طرح توجیهی و بیزینس پلن و چندین پرونده موفق در این زمینه در در ترکیه و سایر کشورهای دنیا با تکیه بر دانش و تجربه تیم کارشناسان خود آماده ارائه خدمات در زمینه نگارش بیزینس پلن به هموطنان عزیز جهت اخذ ویزای استارتاپ و همچنین اخذ اقامت از طریق سرمایه گذاری در ثبت شرکت در در کشورهای مختلف از جمله ترکیه می باشد.

 

به منظور دریافت ویزای استارت آپ ترکیه در ابتدای امر باید یک طرح توجیهی کسب و کار ارائه نمود که نشان دهنده ایده ای خلاقانه است. در گام بعدی فرد متقاضی باید ایده‌ مورد نظر کسب و کار را با افرادی در میان بگذارید که به وی در یافتن اسپانسر کمک می ‌کنند. زیرا با داشتن اسپانسر، بسیار راحت ‌تر می‌ توان استارت آپ ویزای ترکیه را دریافت کرد. حال دیگر می توان ویزای استارت آپ ترکیه را به دست آورد.

 

مدارک لازم برای اخذ ویزای استارت آپ ترکیه

 

  • پاسپورت معتبر
  • فرم تکمیل‌شده درخواست ویزا
  • طرح تجاری (Business Plan)
  • مدرک ثبت شرکت در ترکیه (در صورت ثبت‌شده بودن)
  • گواهی تأییدیه از مراکز نوآوری ترکیه
  • مدرک اثبات تمکن مالی
  • بیمه درمانی معتبر
  • گواهی عدم سوءپیشینه
  • مدارک تحصیلی و حرفه‌ای
  • رزومه کاری (CV)
  • اجاره‌نامه یا آدرس محل اقامت در ترکیه
  • مدرک پرداخت هزینه درخواست ویزا

 

مراحل ایجاد استارتاپ در ترکیه

۱. ایده‌پردازی و تهیه طرح تجاری (Business Plan)

۲. انتخاب نوع شرکت و ساختار حقوقی

۳. ثبت شرکت در اداره ثبت تجاری ترکیه (MERSIS)

۴. دریافت شماره مالیاتی شرکت و کد فعالیت اقتصادی (NACE Code)

۵. افتتاح حساب بانکی شرکتی و واریز سرمایه اولیه

۶. تنظیم و تأیید اسناد رسمی شرکت در دفتر اسناد رسمی (Noter)

۷. دریافت مجوزها و تأییدیه‌های لازم برای کسب‌وکار

۸. ثبت‌نام در بیمه تأمین اجتماعی (SGK) و دریافت شماره کارفرما

۹. ثبت‌نام در اتاق بازرگانی و دریافت کد مالیاتی نهایی

۱۰. راه‌اندازی رسمی استارتاپ و آغاز فعالیت‌های تجاری

 

نحوه ثبت شرکت استارتاپ در ترکیه

۱. انتخاب نوع شرکت و بررسی قوانین ثبت شرکت

  • متقاضی باید نوع شرکت را بر اساس نیازهای کسب‌وکار خود انتخاب کند. رایج‌ترین انواع شرکت‌های استارتاپی در ترکیه عبارتند از:
  • شرکت با مسئولیت محدود (LTD. ŞTİ): حداقل با یک سهامدار و سرمایه ۱۰,۰۰۰ لیر قابل ثبت است.
  • شرکت سهامی (A.Ş): برای شرکت‌های بزرگ‌تر و قابل عرضه در بورس با حداقل سرمایه ۵۰,۰۰۰ لیر مناسب است.
  • بررسی قوانین مربوط به ثبت شرکت، مالیات، استخدام کارکنان و مجوزهای تجاری الزامی است.

 

۲. انتخاب نام شرکت و رزرو آن در سیستم MERSIS

  • نام شرکت باید منحصر‌به‌فرد، مرتبط با فعالیت کسب‌وکار و مطابق با قوانین ترکیه باشد.
  • رزرو نام شرکت از طریق سیستم ثبت تجاری الکترونیکی ترکیه (MERSIS) انجام می‌شود.

 

۳. تهیه اساسنامه و تنظیم اسناد قانونی

  • اساسنامه (Ana Sözleşme) باید شامل اطلاعات زیر باشد:
  • نام شرکت، حوزه فعالیت، آدرس ثبت‌شده، میزان سرمایه، سهامداران و مدیران
  • مدارک باید در دفتر اسناد رسمی (Noter) تأیید و امضا شوند.

 

۴. دریافت شماره مالیاتی شرکت و افتتاح حساب بانکی تجاری

  • پس از ثبت شرکت، باید از اداره مالیات ترکیه (Vergi Dairesi) شماره مالیاتی دریافت شود.
  • افتتاح حساب بانکی شرکتی برای انجام تراکنش‌های مالی و واریز سرمایه اولیه الزامی است.

 

۵. ثبت شرکت در اداره ثبت تجاری ترکیه (MERSIS) و دریافت شماره ثبت

  • مدارک تأیید‌شده شرکت باید در اداره ثبت تجاری (Ticaret Sicil Müdürlüğü) ثبت شوند.
  • شماره ثبت رسمی شرکت (Ticaret Sicil No) پس از تکمیل فرآیند ثبت صادر می‌شود.

 

۶. دریافت مجوزهای لازم برای فعالیت استارتاپ

  • برخی از کسب‌وکارها نیاز به مجوزهای خاص از سازمان‌های دولتی ترکیه دارند (مانند فناوری، بهداشت، غذا و مالی).
  • ثبت در پارک‌های فناوری و مراکز رشد نوآوری برای استارتاپ‌های فناوری‌محور امکان‌پذیر است.

 

۷. ثبت‌نام در بیمه تأمین اجتماعی (SGK) و پرداخت مالیات شرکت

  • ثبت‌نام در سیستم تأمین اجتماعی ترکیه (SGK) برای پرداخت بیمه کارکنان الزامی است.
  • شرکت باید مالیات‌های زیر را پرداخت کند:
  • مالیات بر درآمد شرکت (۳۵٪)
  • مالیات بر ارزش افزوده (۱۸٪)
  • مالیات بر حقوق کارکنان (بین ۱۵ تا ۳۵٪)

 

۸. آغاز فعالیت رسمی شرکت و استخدام نیروی کار

  • پس از تکمیل مراحل قانونی، شرکت می‌تواند فعالیت خود را آغاز کند و نیروی کار استخدام نماید.
  • شرکت‌های استارتاپی می‌توانند از حمایت‌های مالیاتی، سرمایه‌گذاری‌های دولتی و برنامه‌های حمایتی اکوسیستم نوآوری ترکیه بهره‌مند شوند.

 

انواع ساختار شرکتهای استارتاپی در ترکیه

۱. شرکت با مسئولیت محدود (Limited Şirket - LTD. ŞTİ)

  • محبوب‌ترین نوع شرکت برای استارتاپ‌ها در ترکیه به دلیل فرایند ثبت آسان، هزینه‌های کمتر و مسئولیت محدود سهامداران.
  • حداقل یک سهامدار و حداکثر ۵۰ سهامدار می‌توانند شرکت را ثبت کنند.
  • حداقل سرمایه اولیه مورد نیاز ۱۰,۰۰۰ لیر ترکیه است که باید به حساب بانکی شرکت واریز شود.
  • مدیران شرکت می‌توانند از میان سهامداران یا افراد خارجی انتخاب شوند.
  • مسئولیت مالی سهامداران محدود به میزان سرمایه‌ای است که در شرکت دارند.
  • مالیات بر درآمد شرکت ۳۵٪ و مالیات بر ارزش افزوده ۱۸٪ است.
  • امکان ورود به پارک‌های فناوری و بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی برای استارتاپ‌های نوآورانه.

 

۲. شرکت سهامی خاص (Anonim Şirket - A.Ş)

  • مناسب برای استارتاپ‌های با برنامه رشد گسترده، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و ورود به بورس.
  • حداقل یک سهامدار و هیئت مدیره اجباری است.
  • حداقل سرمایه اولیه ۵۰,۰۰۰ لیر ترکیه است که باید به حساب شرکت واریز شود.
  • شرکت‌های سهامی خاص می‌توانند سهام خود را به عموم عرضه کرده و در بازار بورس ترکیه فعالیت کنند.
  • مالیات‌های مشابه شرکت‌های با مسئولیت محدود، اما دارای مزایای مالیاتی و سرمایه‌گذاری برای کسب‌وکارهای نوآورانه.
  • مناسب برای استارتاپ‌هایی که نیاز به جذب سرمایه‌گذاران خارجی و رشد سریع دارند.

 

۳. شرکت شخصی (Sole Proprietorship - Şahıs Şirketi)

  • مناسب برای فریلنسرها و استارتاپ‌های تک‌نفره که قصد دارند فعالیت خود را در مقیاس کوچک آغاز کنند.
  • ثبت آسان و هزینه‌های کمتر نسبت به سایر انواع شرکت‌ها.
  • مالیات بر درآمد بر اساس درآمد شخصی محاسبه شده و بین ۱۵٪ تا ۳۵٪ متغیر است.
  • مالک شرکت مسئولیت کامل بدهی‌ها و تعهدات مالی شرکت را بر عهده دارد.
  • مناسب برای کسب‌وکارهای نوپا، خدمات مشاوره‌ای، توسعه‌دهندگان نرم‌افزار و فریلنسرها.

 

۴. شرکت شراکتی (Ortaklık Şirketi)

  • مناسب برای استارتاپ‌هایی که با همکاری چندین نفر تأسیس می‌شوند و مسئولیت‌ها به‌صورت شراکتی تقسیم می‌شود.
  • دو نوع شرکت شراکتی وجود دارد:
  • شرکت تضامنی (Kollektif Şirket): تمامی شرکا به‌صورت مشترک مسئولیت بدهی‌های شرکت را بر عهده دارند.
  • شرکت مختلط (Komandit Şirket): ترکیبی از شرکای دارای مسئولیت محدود و شرکای تضامنی است.
  • این نوع شرکت‌ها معمولاً برای کسب‌وکارهای خانوادگی یا استارتاپ‌هایی که به سرمایه کم نیاز دارند، مناسب هستند.
  • نیاز به حداقل دو شریک تجاری دارد و مسئولیت شرکا بر اساس میزان سهم آنها در شرکت مشخص می‌شود.

 

۵. شرکت وابسته به پارک‌های فناوری (Teknopark Şirketi)

  • مناسب برای استارتاپ‌های فناوری و نوآورانه که در حوزه‌های IT، هوش مصنوعی، بیوتکنولوژی و فین‌تک فعالیت دارند.
  • ثبت این شرکت‌ها در پارک‌های فناوری ترکیه امکان‌پذیر است که شامل معافیت‌های مالیاتی و دسترسی به منابع تحقیق و توسعه می‌شود.
  • دارای حمایت‌های دولتی برای جذب سرمایه‌گذاری و دریافت تسهیلات مالی ویژه.
  • شرکت‌ها می‌توانند از معافیت مالیات بر درآمد کارکنان، معافیت مالیات بر ارزش افزوده و کاهش نرخ مالیات بر شرکت‌ها بهره‌مند شوند.
  • مناسب برای استارتاپ‌های با پتانسیل رشد بالا که در حال توسعه محصولات نوآورانه هستند.

 

نتیجه‌گیری

  • در سال 2025، استارتاپ‌ها در ترکیه می‌توانند شرکت با مسئولیت محدود (LTD. ŞTİ)، شرکت سهامی خاص (A.Ş)، شرکت شخصی، شرکت شراکتی و شرکت وابسته به پارک‌های فناوری را ثبت کنند. شرکت با مسئولیت محدود برای بیشتر استارتاپ‌ها گزینه‌ای ایده‌آل است، اما شرکت‌های فناوری‌محور می‌توانند از حمایت‌های ویژه پارک‌های فناوری بهره‌مند شوند.

 

هزینه ثبت شرکت برای راه اندازی استارتاپ ترکیه

نوع هزینه

مقدار تقریبی

سرمایه اولیه مورد نیاز

برای شرکت با مسئولیت محدود (LTD): حداقل 50,000 لیر ترکیه

برای شرکت سهامی (A.Ş): حداقل 250,000 لیر ترکیه

هزینه‌های ثبت شرکت

حدود 5,000 تا 20,000 لیر ترکیه

هزینه ترجمه و تأیید مدارک

حدود 500 تا 2,000 لیر ترکیه

هزینه درخواست ویزای استارتاپ

حدود 2,000 تا 6,000 لیر ترکیه

هزینه بیمه بهداشتی

حدود 1,000 تا 4,000 لیر ترکیه

هزینه‌های ماهانه نگهداری شرکت

حدود 1,000 تا 1,500 لیر ترکیه

مالیات بر درآمد شرکت

نرخ ثابت ۲۵٪

 

هزینه ویزای استارتاپ ترکیه

نوع هزینه

مقدار تقریبی

صدور سند اجازه اقامت

۳۵۶ لیر ترکیه

کارمزد اقامت

۸۵٫۶۰ لیر ترکیه در روز تا ۱ ماه (حداقل ۱۶۰٫۷۰ لیر و حداکثر ۸۲۵٫۷۰ لیر برای ماه اول)؛ پس از آن، ۵۴۸٫۶۰ لیر ترکیه به ازای هر ماه اضافی

هزینه ترجمه و تأیید مدارک

۵۰۰ تا ۲,۰۰۰ لیر ترکیه

هزینه بیمه سلامت

۱,۰۰۰ تا ۴,۰۰۰ لیر ترکیه

هزینه‌های جانبی

متغیر

 

روند دریافت بودجه برای راه اندازی استارتاپ ترکیه

روند دریافت بودجه برای راه‌اندازی استارتاپ در ترکیه شامل مراحل ارائه طرح تجاری، جذب سرمایه‌گذار، و دریافت حمایت‌های دولتی است. کارآفرینان باید یک طرح تجاری قوی (Business Plan) و مدل درآمدی مشخص تهیه کرده و آن را به شتاب‌دهنده‌ها، سرمایه‌گذاران خطرپذیر (Venture Capital) و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی ارائه دهند. دولت ترکیه نیز از طریق پارک‌های فناوری، برنامه‌های حمایتی وزارت صنعت و تکنولوژی، و وام‌های کم‌بهره، به استارتاپ‌های نوآور کمک مالی ارائه می‌دهد. همچنین، پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری جمعی (Crowdfunding) و همکاری با مراکز رشد و نوآوری از روش‌های متداول برای تأمین مالی استارتاپ‌ها در ترکیه محسوب می‌شوند.

 

حمایت دولت ترکیه از استارت آپ ها

دولت ترکیه حمایت گسترده‌ای از استارتاپ‌ها از طریق برنامه‌های مالی، معافیت‌های مالیاتی و تسهیلات قانونی ارائه می‌دهد. استارتاپ‌های فعال در حوزه‌های فناوری، هوش مصنوعی، فین‌تک، بیوتکنولوژی و انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توانند از وام‌های کم‌بهره، بودجه‌های دولتی و معافیت‌های مالیاتی در پارک‌های فناوری بهره‌مند شوند. همچنین، برنامه‌هایی مانند TÜBİTAK و KOSGEB به شرکت‌های نوآور کمک مالی و امکانات تحقیقاتی ارائه می‌دهند. علاوه بر این، دولت ترکیه از طریق اکوسیستم استارتاپی، فضای کار اشتراکی، مشوق‌های صادراتی و دسترسی به بازارهای بین‌المللی، شرایطی ایده‌آل برای رشد و توسعه استارتاپ‌ها فراهم کرده است.

 

فضاهای همکاری و پارک فناوری در ترکیه

فضاهای همکاری و پارک‌های فناوری در ترکیه با حمایت دولت و سرمایه‌گذاران خصوصی به‌طور گسترده توسعه یافته‌اند و نقش مهمی در رشد استارتاپ‌ها دارند. پارک‌های فناوری مانند تکنوپارک استانبول، بیلگی‌تکنوپارک و تکنوپارک METU محیط‌هایی ایده‌آل برای شرکت‌های نوآور در حوزه‌های فناوری اطلاعات، هوش مصنوعی، فین‌تک و بیوتکنولوژی فراهم کرده‌اند. این مراکز امکاناتی مانند دفاتر کاری اشتراکی، زیرساخت‌های آزمایشگاهی، حمایت‌های مالیاتی و دسترسی به شبکه‌های سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهند. همچنین، فضاهای همکاری مانند Kolektif House، Impact Hub و Workinton امکان کار گروهی، شبکه‌سازی با کارآفرینان و توسعه ایده‌های استارتاپی را در شهرهای بزرگی مانند استانبول، آنکارا و ازمیر فراهم می‌کنند.

 

الزامات کلیدی جهت اخذ ویزای استارتاپ ترکیه

  • ارائه طرح تجاری (Business Plan) نوآورانه و مقیاس‌پذیر
  • دریافت تأییدیه از مراکز رشد و پارک‌های فناوری ترکیه
  • اثبات تمکن مالی جهت تأمین هزینه‌های کسب‌وکار و زندگی
  • ثبت شرکت در ترکیه یا ارائه تعهد ثبت پس از ورود
  • داشتن بیمه سلامت معتبر برای دوره اقامت
  • ارائه مدارک شناسایی و هویتی معتبر
  • گواهی عدم سوءپیشینه کیفری از کشور مبدأ
  • پرداخت هزینه‌های ویزا و اقامت استارتاپ
  • داشتن تجربه مدیریتی یا تحصیلات مرتبط با کسب‌وکار
  • امکان همکاری با سرمایه‌گذاران محلی یا بین‌المللی

 

مدت زمان اعتبار ویزای استارتاپ ترکیه

نوع ویزا/اقامت

مدت اعتبار

ویزای استارتاپ اولیه

۱ سال

تمدید ویزای استارتاپ

۱ تا ۲ سال

اقامت طولانی‌مدت/دائم

۵ سال یا بیشتر

 

زمینه های جذاب سرمایه گذاری در اکوسیستم کسب و کار ترکیه

ترکیه به علل مختلفی از جمله نیروی کار جوان، پویا و ماهر، وجود سرمایه های طبیعی و فرهنگی و روند پرشتاب توسعه اقتصادی، محل مناسبی برای سرمایه گذاری و ثبت شرکت است. همچنین دولت این کشور در سال های اخیر برای جذب سرمایه گذاران خارجی، مشوق های متنوع و معافیت های مالیاتی گوناگونی در نظر گرفته است تا اکوسیستم کسب و کار این کشور در مقایسه با کشورهای پیشرفته، برای سرمایه گذاران و کارآفرینان دارای جذابیت و مزیت به حساب آید. اما برخی زمینه ها بیش از سایرین در این کشور مورد توجه قرار گرفته و فرصت های سرمایه گذاری پرسود در این زمینه ها در کشور ترکیه برقرار است که به برخی از آن ها اشاره می نماییم:

 

1.فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT):

ترکیه با جمعیت جوان و آشنا به فناوری، بازار مناسبی برای توسعه نرم‌افزار، خدمات ابری، امنیت سایبری و اینترنت اشیا فراهم کرده است.

دولت ترکیه با ارائه مشوق‌های مالیاتی و ایجاد پارک‌های فناوری، از سرمایه‌گذاری در این بخش حمایت می‌کند.

 

2.تجارت الکترونیک:

رشد سریع استفاده از اینترنت و افزایش تمایل به خرید آنلاین، فرصت‌های قابل‌توجهی در حوزه تجارت الکترونیک ایجاد کرده است.

سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌های فروش آنلاین، پرداخت الکترونیک و لجستیک مرتبط با تجارت الکترونیک، بازدهی مناسبی دارد.

 

3.صنعت بازی‌های ویدئویی:

ترکیه با جمعیت جوان و علاقه‌مند به بازی‌های ویدئویی، بازار مناسبی برای توسعه و انتشار بازی‌های موبایل و کامپیوتری است.

سرمایه‌گذاری در استودیوهای بازی‌سازی و پلتفرم‌های توزیع بازی می‌تواند سودآور باشد.

 

4.انرژی‌های تجدیدپذیر:

با توجه به موقعیت جغرافیایی و منابع طبیعی، ترکیه پتانسیل بالایی در تولید انرژی‌های خورشیدی و بادی دارد.

دولت ترکیه با ارائه مشوق‌ها و تسهیلات، سرمایه‌گذاری در پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر را ترغیب می‌کند.

 

5.گردشگری و هتلداری:

ترکیه به‌عنوان یکی از مقاصد برتر گردشگری جهان، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ساخت هتل، رستوران و خدمات گردشگری را فراهم کرده است.

سرمایه‌گذاری در پروژه‌های گردشگری فرهنگی، سلامت و طبیعت‌گردی نیز پتانسیل بالایی دارد.

 

6.صنعت خودروسازی:

ترکیه با زیرساخت‌های مناسب و نیروی کار ماهر، به مرکز تولید خودرو در منطقه تبدیل شده است.

سرمایه‌گذاری در تولید خودروهای الکتریکی و قطعات مرتبط، با توجه به روند جهانی به سمت خودروهای پاک، فرصت مناسبی است.

 

7.کشاورزی و صنایع غذایی:

با توجه به منابع طبیعی غنی و تنوع اقلیمی، ترکیه ظرفیت بالایی در تولید محصولات کشاورزی و فرآوری مواد غذایی دارد.

سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های نوین کشاورزی و توسعه زنجیره تأمین مواد غذایی می‌تواند سودآور باشد.

 

8.املاک و مستغلات:

بازار املاک ترکیه، به‌ویژه در شهرهای بزرگ مانند استانبول، آنکارا و ازمیر، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش‌های مسکونی، تجاری و صنعتی را ارائه می‌دهد.

سرمایه‌گذاری در پروژه‌های توسعه شهری و زیرساختی نیز پتانسیل بالایی دارد.

بازار مسکن در ترکیه از فعال ترین و پویاترین بخش های اقتصاد این کشور به حساب می رود. از علل اصلی برای پر جنب و جوش بودن بخش ساخت و ساز و املاک و مستغلات به دلیل رشد بیش از حد سریع جمعیت و پروژه های نوسازی شهر است. همچنین دولت ترکیه برنامه ای به نام اخذ اقامت ترکیه از طریق خرید ملک را برای اتباع خارجی در نظر گرفته که همین مورد هم به رونق بیش از پیش بازار مسکن در این کشور منجر شده است. همچنین سرمایه گذاران خارجی که حداقل 400  هزار دلار سرمایه گذاری در خرید ملک در ترکیه انجام دهند، می کنند، امکان اخذ پاسپورت ترکیه را خواهند داشت.

 

9.صنعت سلامت و بهداشت:

با افزایش تقاضا برای خدمات بهداشتی و درمانی، سرمایه‌گذاری در ساخت بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و مراکز تخصصی پزشکی مورد توجه است.

گردشگری سلامت نیز به‌عنوان یک بخش در حال رشد، فرصت‌های سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کند.

 

10.صنعت نساجی و پوشاک:

ترکیه به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان برتر نساجی و پوشاک در جهان، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در تولید و صادرات این محصولات را ارائه می‌دهد.

سرمایه‌گذاری در برندهای محلی و توسعه زنجیره تأمین می‌تواند سودآور باشد.

صنعت نساجی و پوشاک در کشور ترکیه دارای مزیت های بسیاری است و رشد سریعی را تجربه می کند. کیفیت بالا، غنای مواد اولیه، برآورده کردن الزامات خاص، انعطاف پذیری، قیمت های رقابتی و مزیت موقعیت ترکیه در ارتباط با تقاضای عمده اروپا و خاورمیانه، از دلایل اصلی رشد بالای بخش نساجی و پوشاک ترکیه به حساب می آید. به این دلایل، بازار نساجی همیشه برای سرمایه گذاران پر جنب و جوش و جالب خواهد بود افرادی که بتوانند از طریق اخذ ویزای استارت آپ ترکیه وارد این کشور شده و شرکت استارتاپی خود را راه بیاندازند، باید با ظرفیت های این بخش آشنایی داشته باشند..

علاوه بر مشوق های قدیمی، برنامه تشویقی جدیدی نیز از سال 2019 برای کسانی که مایل به سرمایه گذاری در بخش نساجی هستند، اجرا شده و همچنین سرمایه‌ گذارانی که به ‌ویژه در استان‌ های شرقی این  کشور در زمینه نساجی سرمایه‌ گذاری می ‌کنند، مشوق‌ های دریافت می کنند. این مشوق‌ها شامل معافیت‌های مالیاتی، تخصیص زمین رایگان، و حمایت‌های مالی برای تأسیس و توسعه واحدهای تولیدی در این مناطق می‌باشد. هدف از این برنامه‌ها، توسعه اقتصادی مناطق کمتر توسعه‌یافته و تقویت صنعت نساجی ترکیه است.

 

استارت آپ های موفق در ترکیه

نام استارتاپ

حوزه فعالیت

سال تأسیس

ارزش‌گذاری (میلیارد دلار)

تعداد کارمندان

توضیحات

Getir

تحویل سریع کالا

۲۰۱۵

۱۲

۱۰,۰۰۰+

ارائه‌دهنده خدمات تحویل سریع مواد غذایی و اقلام روزمره در کمتر از ۱۰ دقیقه با استفاده از اپلیکیشن موبایل.

Trendyol

تجارت الکترونیک

۲۰۱۰

۱۶.۵

۲۰,۰۰۰+

بزرگ‌ترین پلتفرم تجارت الکترونیک در ترکیه با تمرکز بر مد، الکترونیک و محصولات خانگی.

Peak Games

بازی‌های موبایل

۲۰۱۰

۱.۸

۱۰۰+

توسعه‌دهنده بازی‌های موبایل محبوب مانند Toon Blast و Toy Blast؛ اولین یونیکورن ترکیه.

Hepsiburada

تجارت الکترونیک

۱۹۹۸

۳.۹

۵,۰۰۰+

یکی از پیشگامان تجارت الکترونیک در ترکیه با گستره وسیعی از محصولات در دسته‌بندی‌های مختلف.

BiTaksi

حمل‌ونقل

۲۰۱۳

۰.۵

۲۰۰+

اپلیکیشن درخواست تاکسی آنلاین که ارتباط بین مسافران و رانندگان تاکسی را تسهیل می‌کند.

Insider

فناوری بازاریابی

۲۰۱۲

۱.۲

۷۰۰+

پلتفرم بازاریابی مبتنی بر هوش مصنوعی که به برندها در شخصی‌سازی تجربه مشتری کمک می‌کند.

Modanisa

مد و حجاب

۲۰۱۱

۰.۷

۵۰۰+

پلتفرم تجارت الکترونیک تخصصی در حوزه مد اسلامی و حجاب با مشتریانی در سراسر جهان.

Yemeksepeti

سفارش آنلاین غذا

۲۰۰۱

۰.۵

۱,۰۰۰+

اولین و بزرگ‌ترین پلتفرم سفارش آنلاین غذا در ترکیه که در سال ۲۰۱۵ توسط Delivery Hero خریداری شد.

Paraşüt

نرم‌افزار حسابداری

۲۰۱۳

۰.۱

۵۰+

ارائه‌دهنده نرم‌افزار حسابداری آنلاین برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در ترکیه.

Iyzico

پرداخت آنلاین

۲۰۱۳

۰.۲

۱۵۰+

ارائه‌دهنده راهکارهای پرداخت آنلاین و زیرساخت‌های مالی برای تجارت الکترونیک در ترکیه

 

استارتاپ های ناموفق در ترکیه

نام استارتاپ

حوزه فعالیت

سال تأسیس

سال تعطیلی

دلیل اصلی عدم موفقیت

TechWear

فناوری پوشیدنی

۲۰۱۸

۲۰۲۵

عدم تطابق محصول با نیاز بازار و رقابت شدید در حوزه فناوری پوشیدنی.

GreenEats

تحویل غذای ارگانیک

۲۰۱۹

۲۰۲۵

مشکلات در زنجیره تأمین و هزینه‌های بالای عملیاتی که منجر به عدم سودآوری شد.

EduNext

آموزش آنلاین

۲۰۲۰

۲۰۲۵

عدم توانایی در جذب کاربران کافی و رقابت با پلتفرم‌های بین‌المللی.

UrbanRide

اشتراک‌گذاری دوچرخه

۲۰۱۷

۲۰۲۵

کمبود زیرساخت‌های شهری مناسب و استقبال محدود کاربران.

HealthHub

سلامت دیجیتال

۲۰۱۹

۲۰۲۵

چالش‌های مربوط به مقررات بهداشتی و عدم اعتماد کاربران به خدمات آنلاین.

 

بهترین شهرهای ترکیه برای استارتاپ 2025

نام شهر

رتبه در اکوسیستم استارتاپی ترکیه

حوزه‌های استارتاپی برتر

دلایل جذابیت برای استارتاپ‌ها

استانبول

۱

فین‌تک، تجارت الکترونیک، بازی‌های دیجیتال، فناوری سلامت، حمل‌ونقل هوشمند

بزرگ‌ترین مرکز استارتاپی ترکیه با زیرساخت‌های پیشرفته، سرمایه‌گذاری‌های خارجی بالا، وجود شتاب‌دهنده‌ها و پارک‌های فناوری.

آنکارا

۲

هوش مصنوعی، فناوری‌های دفاعی، بیوتکنولوژی، اینترنت اشیا (IoT)

پایتخت ترکیه با دسترسی به منابع دولتی، تسهیلات مالیاتی برای استارتاپ‌ها و پارک‌های علمی و فناوری مانند METU Technopolis.

ازمیر

۳

انرژی‌های تجدیدپذیر، فناوری کشاورزی، گردشگری هوشمند

قطب نوآوری در حوزه انرژی و کشاورزی با حمایت دولت و سرمایه‌گذاران بین‌المللی، هزینه‌های زندگی کمتر نسبت به استانبول.

بورسا

۴

تولید صنعتی هوشمند، خودروسازی، فناوری‌های پیشرفته

مرکز صنعت و تولید ترکیه، ایده‌آل برای استارتاپ‌های فناوری‌های صنعتی، دسترسی به بازارهای بین‌المللی.

آنتالیا

۵

گردشگری دیجیتال، هتلداری هوشمند، تجارت الکترونیک

مرکز استارتاپ‌های گردشگری، جذب سرمایه‌گذاران خارجی، فرصت‌های بی‌نظیر برای دیجیتالی‌سازی صنعت گردشگری.

 

اخذ مجوز اقامت استارتاپ ترکیه

اخذ مجوز اقامت استارتاپ ترکیه نیازمند ثبت شرکت رسمی، ارائه طرح تجاری نوآورانه، دریافت تأییدیه از مراکز رشد و پارک‌های فناوری، و اثبات تمکن مالی کافی برای مدیریت استارتاپ است. پس از دریافت ویزای استارتاپ و ثبت شرکت، متقاضی می‌تواند برای اقامت یک‌ساله که قابلیت تمدید دارد، اقدام کند و در صورت موفقیت استارتاپ، پس از ۳ تا ۵ سال امکان درخواست اقامت دائم یا شهروندی ترکیه فراهم خواهد شد.

 

اخذ شهروندی ترکیه از طریق ویزای استارتاپ

اخذ شهروندی ترکیه از طریق ویزای استارتاپ امکان‌پذیر است، اما مستلزم ثبت رسمی شرکت، اثبات فعالیت پایدار، ایجاد اشتغال برای شهروندان ترک و پرداخت مالیات منظم می‌باشد. پس از ۵ سال اقامت قانونی و موفقیت در کسب‌وکار، متقاضی می‌تواند برای اقامت دائم و سپس تابعیت ترکیه درخواست دهد. در صورتی که استارتاپ تأثیر اقتصادی بالایی داشته باشد یا سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی جذب کند، فرایند دریافت شهروندی تسریع خواهد شد. همچنین، دولت ترکیه برای استارتاپ‌های نوآورانه در پارک‌های فناوری مزایای ویژه‌ای جهت تسهیل مسیر شهروندی ارائه می‌دهد.

 

سوالات متداول در باب ویزای استارت آپ ترکیه

1.ویزای استارتاپ ترکیه چیست و برای چه کسانی مناسب است؟

  • این ویزا برای کارآفرینان و سرمایه‌گذارانی که قصد راه‌اندازی یک استارتاپ نوآورانه در ترکیه را دارند، طراحی شده است.
  • مناسب برای متخصصان فناوری، بنیان‌گذاران استارتاپ، سرمایه‌گذاران و کارآفرینان در حوزه‌های نوآوری و فناوری.

 

2.آیا برای دریافت این ویزا باید سرمایه اولیه خاصی داشته باشم؟

  • بله، متقاضیان باید حداقل سرمایه موردنیاز برای راه‌اندازی استارتاپ خود را اثبات کنند، که بسته به نوع کسب‌وکار، ممکن است متفاوت باشد.
  • ارائه طرح تجاری (Business Plan) معتبر که میزان سرمایه و پایداری مالی استارتاپ را نشان دهد، ضروری است.

 

3.آیا ارائه بیزینس پلن (طرح تجاری) الزامی است؟

  • بله، متقاضی باید یک بیزینس پلن دقیق و قوی ارائه دهد که شامل مدل کسب‌وکار، پیش‌بینی‌های مالی، تأثیر اقتصادی و برنامه توسعه است.

 

4.مدت اعتبار ویزای استارتاپ ترکیه چقدر است؟

  • این ویزا معمولاً برای یک سال صادر می‌شود و در صورت موفقیت کسب‌وکار، قابل تمدید است.

 

5.آیا پس از راه‌اندازی استارتاپ می‌توان اقامت دائم ترکیه را دریافت کرد؟

  • بله، پس از ۵ سال فعالیت موفق و پرداخت مالیات، متقاضی می‌تواند برای اقامت دائم درخواست دهد.

 

6.آیا امکان همراه بردن اعضای خانواده با ویزای استارتاپ ترکیه وجود دارد؟

  • بله، دارندگان این ویزا می‌توانند برای همسر و فرزندان خود درخواست ویزای همراه بدهند، اما باید تمکن مالی کافی برای تأمین هزینه‌های زندگی آن‌ها را اثبات کنند.

 

7.آیا نیاز به ثبت شرکت در ترکیه دارم؟

  • بله، برای دریافت این ویزا، متقاضی باید شرکت خود را در ترکیه ثبت کند و نوع شرکت (مثلاً LLC یا JSC) را مشخص نماید.

 

8.چه مالیاتی برای دارندگان ویزای استارتاپ در ترکیه اعمال می‌شود؟

  • مالیات بر درآمد شرکت ۲۰٪ است، همچنین بسته به فعالیت اقتصادی، مالیات بر ارزش افزوده (۱۸٪) نیز ممکن است اعمال شود.

 

9.آیا برای دریافت این ویزا نیاز به مدرک زبان ترکی دارم؟

  • خیر، ارائه مدرک زبان ترکی الزامی نیست، اما یادگیری این زبان برای ارتباطات تجاری و اداری توصیه می‌شود.

 

10.چه نوع کسب‌وکارهایی برای ویزای استارتاپ ترکیه مناسب‌ هستند؟

  • استارتاپ‌های فعال در فناوری اطلاعات، تجارت الکترونیک، هوش مصنوعی، فین‌تک، بلاکچین، انرژی‌های تجدیدپذیر و بیوتکنولوژی شانس بیشتری برای دریافت این ویزا دارند.

 

11.آیا امکان دریافت وام یا سرمایه‌گذاری از سوی دولت ترکیه برای استارتاپ‌ها وجود دارد؟

  • بله، برخی استارتاپ‌ها در صورت تأیید توسط مراکز رشد و شتاب‌دهنده‌های ترکیه، می‌توانند از کمک‌های مالی، تخفیف‌های مالیاتی و وام‌های دولتی برخوردار شوند.

 

12.آیا می‌توان با این ویزا در کشورهای دیگر اتحادیه اروپا فعالیت کرد؟

  • خیر، این ویزا فقط برای فعالیت در ترکیه معتبر است، اما پس از دریافت اقامت دائم، امکان سفر بدون ویزا به برخی کشورهای دیگر وجود دارد.

 

13.چگونه می‌توان ویزای استارتاپ را تمدید کرد؟

  • برای تمدید، متقاضی باید ثابت کند که استارتاپ او فعال بوده، مالیات خود را پرداخت کرده و حداقل تعداد مشخصی از نیروی کار را استخدام کرده است.

 

14.آیا پس از دریافت ویزای استارتاپ، امکان تغییر کسب‌وکار وجود دارد؟

  • بله، اما تغییر مدل کسب‌وکار باید به‌طور رسمی ثبت شود و تأثیر آن بر شرایط ویزا بررسی خواهد شد.

 

15.در صورت رد شدن درخواست ویزا چه گزینه‌هایی وجود دارد؟

  • متقاضی می‌تواند درخواست تجدیدنظر دهد و در صورت برطرف کردن نواقص مدارک، مجدداً اقدام کند.

 

موسسه مهاجرتی بین المللی پرگاس پارس با همکاری وکلای مجرب در ترکیه آماده ارایه مشاوره در خصوص انواع ویزا از جمله ویزای استارتاپ و اقامت دایم ترکیه می باشد. برای اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید:

021-88662180

اینستاگرام ماکانال ما

  • ویزای استارت آپ ترکیه
  • مزایای اخذ ویزای استارتاپ ترکیه
  • شرایط اخذ اقامت کارآفرینی ترکیه



مطالب مرتبط

طراحی سایت و سئو توسط بهار آرام
Top